Trong bài viết này, mời bạn đọc cùng Studyexcel theo dõi và tìm hiểu về Các Ký Hiệu Điện Trong Bản Vẽ Autocad.

Autocad là gì?

Autocad là một phần mềm thiết kế đồ họa hai chiều và ba chiều rất phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực điện.

Trong bản vẽ autocad, các ký hiệu điện là những biểu tượng đơn giản nhưng có ý nghĩa quan trọng, giúp thể hiện các thiết bị, đường dây, mạch điện và các thông số kỹ thuật liên quan. Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu cho bạn về các ký hiệu điện trong bản vẽ autocad, cách sử dụng chúng và một số nguồn tham khảo hữu ích.

Các ký hiệu điện cơ bản trong bản vẽ autocad

Các ký hiệu điện cơ bản trong bản vẽ autocad là những biểu tượng đại diện cho các thành phần cơ bản của hệ thống điện, như nguồn điện, dây dẫn, công tắc, cầu chì, biến áp, đèn, ổ cắm… Các ký hiệu này thường được sử dụng trong các sơ đồ nguyên lý, sơ đồ mạch và sơ đồ phân phối điện

Các ký hiệu này có thể được tạo ra bằng cách sử dụng các lệnh vẽ cơ bản của autocad, hoặc được lấy từ các thư viện cad điện có sẵn. Sau đây là một số ví dụ về các ký hiệu điện cơ bản trong bản vẽ autocad:

• Nguồn điện:

Là biểu tượng cho nguồn cung cấp điện cho hệ thống, có thể là nguồn AC (xoay chiều) hoặc DC (một chiều). Nguồn AC thường được biểu diễn bằng một hoặc hai vòng tròn chồng lên nhau, có ghi chữ AC hoặc không. Nguồn DC thường được biểu diễn bằng một đường ngang dài và một đường ngang ngắn, có ghi chữ DC hoặc không.

• Dây dẫn:

Là biểu tượng cho các đường dây dẫn điện nối các thiết bị với nhau. Dây dẫn thường được biểu diễn bằng các đoạn thẳng hoặc cong. Khi hai dây dẫn giao nhau mà không nối với nhau, thì dây dẫn ở trên sẽ có một vòng tròn nhỏ để phân biệt. Khi hai dây dẫn giao nhau và nối với nhau, thì không có vòng tròn nào.

• Công tắc:

Là biểu tượng cho thiết bị có chức năng ngắt hoặc nối mạch điện. Công tắc có nhiều loại khác nhau, như công tắc đơn (SPST), công tắc kép (DPST), công tắc ba (SPDT), công tắc tự động (ATS)… Công tắc thường được biểu diễn bằng một đoạn thẳng có góc cạnh hoặc cong, có thể có thêm các ký hiệu khác để chỉ loại và trạng thái của công tắc.

• Cầu chì:

Là biểu tượng cho thiết bị bảo vệ mạch điện khỏi quá tải hoặc ngắn mạch. Cầu chì có nhiều loại khác nhau, như cầu chì dây, cầu chì ống, cầu chì dao… Cầu chì thường được biểu diễn bằng một hình chữ nhật có ghi chữ F hoặc không, có thể có thêm các ký hiệu khác để chỉ loại và thông số của cầu chì.

• Biến áp:

Là biểu tượng cho thiết bị có chức năng biến đổi điện áp và dòng điện của mạch điện. Biến áp có nhiều loại khác nhau, như biến áp đơn, biến áp kép, biến áp tự ngẫu, biến áp cách ly… Biến áp thường được biểu diễn bằng hai hoặc nhiều vòng tròn lồng vào nhau, có ghi chữ T hoặc không, có thể có thêm các ký hiệu khác để chỉ loại và thông số của biến áp.

• Đèn:

Là biểu tượng cho thiết bị phát sáng trong hệ thống điện. Đèn có nhiều loại khác nhau, như đèn huỳnh quang, đèn LED, đèn sợi đốt… Đèn thường được biểu diễn bằng một hình tròn có ghi chữ L hoặc không, có thể có thêm các ký hiệu khác để chỉ loại và thông số của đèn.

• Ổ cắm:

Là biểu tượng cho thiết bị cấp điện cho các thiết bị sử dụng điện. Ổ cắm có nhiều loại khác nhau, như ổ cắm đơn, ổ cắm kép, ổ cắm ba chấu… Ổ cắm thường được biểu diễn bằng một hình vuông hoặc hình chữ nhật có ghi chữ S hoặc không, có thể có thêm các ký hiệu khác để chỉ loại và thông số của ổ cắm.

Các ký hiệu thiết bị điện dân dụng trên bản vẽ

Các loại đèn dùng điện và các loại thiết bị sử dụng điện

Các thiết bị dùng trong việc đóng cắt và bảo vệ điện

Các thiết bị đo lường điện

Các thiết bị đóng cắt, điều khiển

Ký hiệu thiết bị điện dân dụng bằng chữ trên bản vẽ

Trong một bản vẽ thiết kế điện hoàn chỉnh, ngoài các ký hiệu điện dân dụng bằng hình vẽ ra thì người ta cũng tổng hợp và quy ước, thể hiện một số ký hiệu bằng chữ để hỗ trợ cho việc phân tích bản vẽ dễ dàng hơn.

Các loại ký hiệu thiết bị điện dân dụng bằng chữ sẽ khác nhau đôi chút vì chúng còn tùy thuộc vào ngôn ngữ của từng quốc gia. 

Nếu trong bản vẽ có sử dụng nhiều thiết bị cùng ký hiệu thì ta sẽ thêm vào các ký tự thể hiện thông qua các con số để phân biệt. 

Đối với một người thợ điện lâu năm hay mới vào nghề. Hoặc ngay cả đó là một kỹ sư cơ điện chuyên nghiệp. Khi cầm bản vẽ trên tay thì việc đọc và hiểu rõ, vận dụng, khai thác hiệu quả các thông tin trên sơ đồ. Nắm được tổng quan các loại ký hiệu điện dân dụng để hoàn thành một bản vẽ là một yêu cầu rất cơ bản và tiên quyết.

Các loại sơ đồ trong bản vẽ điện dân dụng

Dưới đây là một số ít bản vẽ trong mạng lưới hệ thống điện nhà gia dụng. Sơ đồ điện hay còn được gọi là bản vẽ điện thường có 3 loại, gồm: Sơ đồ nguyên tắc, sơ đồ mặt phẳng (sơ đồ lắp ráp) và sơ đồ đơn tuyến .

Sơ đồ nguyên tắc

Sơ đồ nguyên tắc là sơ đồ bộc lộ mối quan hệ về điện. Tuy nhiên, không bộc lộ cách sắp xếp và cách lắp ráp của những thành phần có trong sơ đồ.
Sơ đồ nguyên tắc được sử dùng để điều tra và nghiên cứu nguyên tắc hoạt động của mạch điện và những thiết bị điện.

Ví dụ dưới đây là một sơ đồ nguyên lý bao gồm: 1 taplo điện đơn giản gồm, 1 cầu chì, 1 công tắc điều khiển 1 bóng đèn, như sau:

Sơ đồ mặt bằng – Sơ đồ lắp đặt

Sơ đồ mặt bằng hay còn gọi là sơ đồ lắp đặt là sơ đồ biểu diễn vị trí lắp ráp, cách lắp ráp của các thành phần có trong mạch điện.
Sơ đồ lắp đặt được sử dụng trong quá trình dự trù vật tư, lắp ráp, sữa chữa mạch điện và những thiết bị điện .Từ sơ đồ nguyên tắc, ta có thể kiến thiết xây dựng được nhiều sơ đồ lắp đặt khác nhau.

Ví dụ: Từ sơ đồ nguyên lý trên, ta có sơ đồ mặt bằng đi dây taplo dưới đây.

Sơ đồ đơn tuyến

Sơ đồ đơn tuyến là 1 dạng của sơ đồ lắp đặt. Tuy nhiên, trong sơ đồ này thì đường dây chỉ vẽ có một nét và được đánh số lượng trong đường dây.

Bản vẽ mạch điện gồm những tiêu chí gì cần đảm bảo?

Khi vẽ bản vẽ mạch điện, cần đảm bảo những tiêu chí sau đây để kỹ thuật viên có thể tiến hành lắp đặt hệ thống điện đúng chuẩn và an toàn:

• Bản vẽ mạch điện phải thiết kế mạch điện đúng theo tiêu chuẩn chung (ở đây là tiêu chuẩn của nhà nước).
• Bản vẽ mạch điện phải dễ đọc, dễ hiểu: Các yếu tố được thể hiện trong bản vẽ phải tuân thủ theo quy chuẩn về ký hiệu điện công nghiệp ở trên.
• Bản vẽ phải đáp ứng mức độ an toàn cao. Việc đảm bảo an toàn không chỉ cần thiết trong lúc thi công mà còn cần trong quá trình vận hành sau này.
• Một bản thiết kế mạch điện tốt cũng cần tính toán đến mức độ hiệu quả của toàn bộ hệ thống điện. Sau khi hoàn tất thi công, hệ thống điện nhà xưởng phải vận hành trơn tru với năng suất cao.
• Tính toán khối lượng điện năng sử dụng cho doanh nghiệp: Xác định khối lượng điện năng sử dụng sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả sản xuất và chi phí sản xuất của doanh nghiệp

Cách sử dụng các ký hiệu điện trong bản vẽ autocad

Để sử dụng các ký hiệu điện trong bản vẽ autocad, bạn có thể làm theo các bước sau:

• Bước 1: Mở file bản vẽ autocad cần thiết kế.
• Bước 2: Chọn tab Insert trên thanh công cụ.
• Bước 3: Chọn nút Block trên thanh công cụ Insert.
• Bước 4: Trong hộp thoại Insert Block, chọn Browse để tìm đến file thư viện cad điện đã tải về hoặc đã lưu trên máy tính.
• Bước 5: Chọn file thư viện cad điện mong muốn và nhấn Open.
• Bước 6: Trong hộp thoại Insert Block, điều chỉnh các thông số như Scale, Rotation, Insertion Point… theo ý muốn.
• Bước 7: Nhấn OK để chèn ký hiệu điện vào bản vẽ.
• Bước 8: Lặp lại các bước từ 3 đến 7.

• Bước 9: Sử dụng các lệnh vẽ cơ bản của autocad, như Line, Polyline, Arc, Circle… để nối các ký hiệu điện lại với nhau theo sơ đồ mong muốn.
• Bước 10: Sử dụng các lệnh chỉnh sửa của autocad, như Move, Copy, Rotate, Scale, Mirror… để điều chỉnh vị trí và kích thước của các ký hiệu điện cho phù hợp với bản vẽ.
• Bước 11: Sử dụng các lệnh chú thích của autocad, như Text, Mtext, Dimension, Leader… để thêm các thông tin cần thiết cho bản vẽ, như tên, mã số, giá trị, đơn vị… của các ký hiệu điện.
• Bước 12: Sử dụng các lệnh kiểm tra và kiểm soát của autocad, như Zoom, Pan, Measure, List… để xem lại và kiểm tra bản vẽ có đúng và đầy đủ không.
• Bước 13: Lưu lại file bản vẽ autocad khi hoàn thành.

Các ký hiệu điện trong bản vẽ autocad là những biểu tượng quan trọng và không thể thiếu trong thiết kế hệ thống điện. Các ký hiệu này giúp bạn biểu diễn các thiết bị, đường dây, mạch điện và các thông số kỹ thuật liên quan một cách rõ ràng và chính xác.

Bạn có thể sử dụng các ký hiệu này một cách dễ dàng và hiệu quả bằng cách theo dõi các hướng dẫn và mẹo nhỏ trong bài viết này. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm các nguồn hữu ích khác để nâng cao kiến thức và kỹ năng về các ký hiệu điện trong bản vẽ autocad.

Studyexcel hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và kỹ năng về các ký hiệu điện trong bản vẽ autocad. Nếu bạn có thắc mắc hoặc góp ý gì, xin vui lòng để lại bình luận bên dưới